03 oktober 2010

Lanny Budd

Het is de vraag hoeveel mensen in deze tijd wel eens van Lanny Budd hebben gehoord, de sleutelfiguur in de serie van 11 boeken die Upton Sinclair schreef over het tijdperk van pakweg 1910 tot 1953.
Volgens de WIKI-pedia beschrijving over Sinclair is deze serie in de vergetelheid van het mensdom weggezonken, althans wordt zij al jaren niet meer herdrukt en niet meer gelezen (net als het werk van Vestdijk en Couperus zal ik maar zeggen).
Mijn oude vader had het altijd over Lanny Budd en na het bereiken van de volwassenheid heb ik de twee eerste boeken van de serie, de enige die hij overigens bezat ook daadwerkelijk gelezen. En ik vond de inhoud werkelijk fascinerend. Later bleek dat hij naast de twee boeken die hij in zijn jonge jaren had aangeschaft ook beschikte uit de hele serie vanuit een erfenis.
Mijn vriend Peter C had de naam van Lanny Budd ook dikwijls horen vernoemen tijdens familie bijeenkomsten. Ik kan het niet laten, maar af en toe moet ik echt weer een paar hoofdstukken in het tweede boek, dat handelt over het interbellum opnieuw lezen. Romantisch is het privé leven van Budd, maar moet hij omgaan met de groten der aarden dan geeft zijn schepper Sinclair getuigenis van een grote scherpte en inzicht in de verhoudingen van die tijd. Hij blijft objectief, legt niet alle schuld bij één partij, kent als Amerikaan heel goed de vooroorlogse verhoudingen in het toen nog zo oorlogszuchtige Europa.
Om een informatie voorsprong te bereiken hanteert Sinclair regelmatig de oud-Griekse vorm van de Deus ex Machina, maar dan in de vorm van waarzegsters of droomuitleggers. Een vorm die op den duur wat begint tegen te staan. En om het verhaal lopend te houden worden ook de meest onwaarschijnlijke ontmoetingen gearrangeerd, maar al met al een buitengewoon informatieve serie voor mensen die in de loop van de geschiedenis van de twintigste eeuw zijn geïnteresseerd. Het taalgebruik is uiteraard erg gedateerd.
Maar ook zijn kennis van literatuur en muziek bewonder ik. Zo heeft hij het in het tweede boek over een Sonate in A Majeur van César Franck en, O zegen van Internet, die is inderdaad prachtig en al luisterend worden voor mij de decennia overbrugd en neem ik mijn pet af voor de socialistische Sinclair, in eigen land toch wat onderschat.
Destijds was de serie wereldwijd een groot succes; vertaling in 21 talen zegt wel wat!

Als je dan in de WIKI leest dat Sinclair geopteerd heeft voor politieke functies in de USA en daar allemaal voor is gepasseerd dan beschouw ik dat toch als een gemiste kans voor dit machtige land. Net als het gelaat van "de generaal", maar dan digitaal kun je het betrokken gezicht van SInclair bijna lezen; een erudiet en sterk meelevend mens. Moet een fascinerende man zijn geweest, maar net als "de generaal" nu wel vergeten.

1 opmerking:

Anoniem zei

Dank voor deze links naar prachtige muziek en info! Wat een mooi stuk van Cesar Franck