28 januari 2012

Het tweede vermoeden van Evert

In mijn carrière heb ik nogal wat opgestoken van chemie, en van wat er zoal mijn pad kruiste op het gebied van het medische. Zo weet ik nog goed dat het in het nog niet zo heel verre verleden buitengewoon onwaarschijnlijk was wanneer longkanker werd gediagnosticeerd bij een patiënt die niet rookte of nooit gerookt had. De relatie tussen roken en longkanker was evident en vrijwel sluitend. Wanneer bij een niet-roker longkanker werd geconstateerd dan moest het diagnostisch proces nog maar eens nauwkeurig worden overgedaan.
Tot mijn verrassing hoor ik de afgelopen jaren in mijn omgeving nogal eens dat er wel degelijk longkanker met dodelijke afloop wordt gevonden bij lieden die nog nooit gerookt hebben. Kennelijk zijn er nieuwe veroorzakers?!
In mijn opleiding tot chemicus, in de jaren zestig leerde ik over chemische reacties die plaats vonden met curieuze, zeer labiele tussenproducten, waarvan je door een ingenieuze opstelling de eigenschappen kon bepalen. Die ingenieuze opstelling was een glazen Y-stuk waarin dunne kanaaltjes. De reagentia werden door de twee openingen gepompt; door de nauwe kanaaltjes ontstond een hoge stroomsnelheid; de reagentia reageerden waar de twee reagentiastromen bij elkaar kwamen en mengden; het tussenproduct was zeer tijdelijk aanwezig maar werd continu gevormd en bevond zich daarom meetbaar op een bepaalde plek in het afvoerbuisje waar de reactie plaats vond. Verderop in het afvoerbuisje had je dan de uiteindelijke producten. Ik ben niet zo'n beste docent, dus ik hoop maar dat u het kunt begrijpen. De boodschap is eigenlijk dat een labiel (tussen)product continu geproduceerd wordt in een chemische reactie maar dat het na de totale reactie niet meer aantoonbaar is.
Mijn vermoeden is dat de huidige hoge compressie automotoren nogal wat radicalen produceren. Dat zijn reactieve tussenproducten bij het verbrandingsproces. In de lucht zijn zij niet of nauwelijks meetbaar omdat ze vrij direct met elkaar of met andere luchtdeeltjes reageren. Maar.... bevindt iemand zich in een auto vlak achter zo'n andere auto (en dat is natuurlijk vaak het geval met het toenemend aantal auto's op de weg), dan komen de verse uitlaatgassen, met daarin de vrije radicalen, voor een klein deel in de cabine en worden ingeademd. Ik vermoed dat hierdoor de niet-rokers gerelateerde longkanker voor een deel veroorzaakt wordt, net als bij tabaksrook.
Hiervoor heb ik overigens geen enkele bevestiging kunnen vinden; het is louter een vermoeden.

1 opmerking:

Cor zei

Ferry, ik zie het verband met de compressie verhouding niet. Wel kan ik mij voorstellen dat de nieuwe samenstelling van benzine schadelijk voor de gezondheid kan zijn. Nadat wij vorig jaar overschakelde van AV-gas op euro 95 kreeg het toestel de Cessna 172 (fotovliegtuig)een vastloper. Niemand kon ons vertellen wat de samenstelling van euro 95 was. Wel dat deze sterk wisselend is, (bijmenging van oa Ethanol enz.) Loodvervanger is zeer giftig en overbodig. Ik denk zelf dat diesel nog steeds de minst schadelijke brandstof is (behalve het fijnstof dan) de auto's rijden zuinig en dmv filters is het mogelijk de fijne roetdeeltjes weg te werken. De compressieverhouding is zeer hoog dus een totale verbranding.