09 april 2012

"Mammie" is van adel


Kind aan de borst van zijn/haar mamma
Als kinderen klein zijn dan is "mamma" hun hele wereld. Het is het eerste woordje dat kinderen, waarschijnlijk in iedere taal, als eerste zeggen; daar hebben ze geen taallessen voor nodig. Mamma betekent in het Latijn dan ook niet voor niets "borst", de moederborst, voor een zuigeling het belangrijkste in zijn/haar nog zo kleine wereldje. Later, wanneer een baby uitgroeit tot peutertje of kleutertje blijft mamma toch wel het centrum van de wereld. Laatst zag ik dat ook weer aan mijn kleinzoon, de inmiddels al weer 15 maanden oude Gijs; hij moest niet veel van me weten en kroop steeds weer dicht tegen zijn moeder, zijn mamma.
Het heeft mij vaak verbaasd als volwassenen het tegenover mij hadden over "mamma", en daarbij dan hun eigen moeder - die mij veelal volstrekt onbekend was - bedoelden. Maar het kan nog gekker; ook het verkleinwoord "mammie" wordt door sommigen gebruikt alsof ze nog kinderen zijn en of je zelf ook een kind van "mammie" bent. Ik word daar misselijk van: zo'n negentigjarige die nog mammie wordt genoemd?!
Maar kennelijk is dat jargon van de adel voor zover die nog in NL bestaat. Jaren geleden zag ik onze oude koningin Juliana voor de TV en die had het over "pappie" en bedoelde daarmee onze schavuit van Oranje, prins Bernhard, haar echtgenoot die kennelijk en famille "pappie" werd genoemd en Juliana zelf ongetwijfeld "mammie". In de NRC las ik een rouwadvertentie waarin een negentig-jarige "mammie" werd begraven; volgens de advertentie inmiddels al moeder, grootmoeder en waarschijnlijk ook overgrootmoeder, maar nog steeds "mammie". Maar wel van adel; kennelijk een laatste poging om je nog van "het plebs" te onderscheiden, jich.
En dan heb je natuurlijk nog het biologische verschijnsel van "mimicry", nabootsingsgedrag, mensen die helemaal niet van adel zijn, maar toch over "mammie" spreken omdat dat voor hun gevoel beter bij hun stand past (har har).
Mijn Blog van gisteren was vooral bedoeld als intro naar deze Blog over "mammie". 

1 opmerking:

Roos zei

Lees hierover ook
Het Dialect van de Adel, te leen bij de bibliotheek Utrecht, van Agnies Pauw van Wieldrecht.

Staat er nog een taartje in de ijskast, mammie